เรียนรู้เรื่องบุหรี่อย่างสนุก ผ่านบอร์ดเกม

 

“ที่ผ่านมาพบว่าการให้ความรู้เรื่องบุหรี่แบบที่เป็นการสอนหรือบรรยาย นักเรียนจะบ่นว่าไม่สนุก” นี่คือจุดเริ่มต้นของความร่วมมือในการพัฒนาบอร์ดเกมที่จะเป็นเครื่องมือในการเรียนรู้เรื่องบุหรี่ โดยลักษณะของบอร์ดเกมคือ เป็นเกมที่มีวัสดุหรืออุปกรณ์บางอย่าง เช่น กระดาน การ์ด บัตรคำ ตัวต่อ เป็นต้น ให้ผู้เล่นตั้งแต่ 3-6 คนได้เล่นเกมไปตามกติกาที่วางไว้

โดยการได้มาซึ่งบอร์ดเกมนี้ ต้องจัดเป็นเวิร์คช็อป 2 ครั้ง ที่มีผู้สนใจเข้าร่วมทั้งคุณครูและนักเรียนจากโรงเรียนต่าง ๆ มาช่วยกันออกแบบ ทั้งนี้ในการเวิร์คช็อปจะมี “กลุ่มเถื่อนเกม” ที่ประกอบด้วย ดร.เดชรัต สุขกำเนิด อาจารย์คณะเศรษฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ และทีมงานที่มีทั้งกราฟฟิกดีไซน์ และนักจัดกิจกรรมที่ชื่นชอบการเล่นเกมและมีอุดมการณ์ที่จะให้เกมเป็นหนึ่งในเครื่องมือที่ทรงพลังที่จะสร้างการเปลี่ยนแปลงในสังคม มาช่วยเรื่องการแนะนำในการออกแบบเกมให้สนุกและตอบโจทย์ที่ตั้งไว้ นั่นคือ สนุกด้วย ได้ความรู้ด้วย ส่วนเครือข่ายครูเพื่อโรงเรียนปลอดบุหรี่จะเป็นผู้เชี่ยวชาญด้านเนื้อหาบุหรี่ที่จะสอดแทรกไปในเกม โดยมีศูนย์เรียนรู้สุขภาวะ สสส.เป็นผู้อำนวยความสะดวกและต่อยอดสิ่งที่ได้จากเวิร์คช็อปไปสู่การจัดทำขึ้นมาเป็นชิ้นงานจริง ๆ และทดลองใช้จริง

ในการเวิร์คช็อป จะให้ผู้เข้าร่วมที่เป็นคุณครูและนักเรียน ได้ลองเล่นบอร์ดเกม 5-6 เกม เพื่อถอดรหัสว่าเพราะอะไรเกมถึงสนุก เล่นแล้วก็อยากเล่นอีก และหากจะออกแบบเกมของตนเองขึ้นมาบ้าง จะต้องทำอย่างไร จากนั้นได้ให้แต่ละโรงเรียนได้ลองออกแบบเกมที่มีโจทย์กำหนดว่าจะต้องให้เกิดการเรียนรู้เรื่องบุหรี่ในประเด็นต่าง ๆ ซึ่งภายหลังการเวิร์คช็อปได้เกิดเป็นบอร์ดเกมฝีมือครูและนักเรียน 3 ระดับ คือ

1) เกมที่เหมาะสำหรับนักเรียนประถม เน้นการให้ความรู้แบบรวดเร็วเพื่อให้เกิดการจดจำ และเข้าใจหลักการสำคัญ ๆ ที่ไม่ต้องลงรายละเอียดมาก ได้แก่ เกมมะเร็งแลนด์แดนมหัศจรรย์ เกมชีวิตเลือกได้ เกม 29 ขั้นไร้ควันบุหรี่ และเกมบันได No smoke 
2) เกมที่เหมาะสำหรับนักเรียนชั้น ม.ต้น เน้น การถาม-ตอบเพื่อให้เกิดการเรียนรู้ เช่น เกมบิงโก No smoking เกมเศรษฐีใหม่ไร้ควันบุหรี่ เกมเขย่าไล่ควันบุหรี่ และเกมจับคู่สู้ภัยบุหรี่ 
3) เกมที่เหมทาะสำหรับนักเรียนชั้น ม.ปลาย เน้นการคิดวิเคราะห์และลองผิดลองถูก เช่น เกม Goal Let’s Go เกมไขรหัสสารพิษในควันบุหรี่ และเกม Strong or sillyfool

 

 

หลังจากนี้ เครือข่ายครูเพื่อโรงเรียนปลอดบุหรี่ ศูนย์เรียนรู้สุขภาวะ สสส. และกลุ่มเถื่อนเกม จะช่วยกันพัฒนาเกมให้ตอบโจทย์มากยิ่งขึ้น และผลิตเป็นเกมชุดต้นแบบเพื่อขยายผลไปยังโรงเรียนต่าง ๆ ในอนาคต จากนั้นจะอัพโหลดเกมบางส่วนที่สามารถทำได้เองง่าย ๆ ด้วยวัสดุที่สามารถหาได้ไม่ยาก เผยแพร่บนเว็บไซต์โรงเรียนปลอดบุหรี่เพื่อให้โรงเรียนต่าง ๆ ดาวน์โหลดไปใช้งาน