พัฒนาศักยภาพครูสอดแทรกเรื่องบุหรี่ในการเรียนการสอน

นำร่องหลักสูตรอบรมครูเพื่อแทรกเรื่องบุหรี่ในการสอน ครู 4 จังหวัด : เชียงใหม่ ชัยภูมิ บุรีรัมย์ และสิงห์บุรี ก่อนขยายสู่จังหวัดอื่นในอนาคต

เครือข่ายครูเพื่อโรงเรียนปลอดบุหรี่ และโครงการบูรณาการงานควบคุมยาสูบเพื่อพัฒนาและขยายเครือข่ายในชุมชนระดับอำเภอ โดยการสนับสนุนของมูลนิธิรณรงค์เพื่อการไม่สูบบุหรี่และสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ หรือ สสส. ได้จัดโครงการพัฒนาศักยภาพครูเพื่อสอดแทรกเรื่องบุหรี่ในการเรียนการสอนและกิจกรรมที่รับผิดชอบให้แก่ครู 25 อำเภอ ใน 4 จังหวัด ได้แก่ อำเภอสารภี สันป่าตอง แม่ออน ดอยสะเก็ด สันทราย และแม่แตง จังหวัดเชียงใหม่ จัดเมื่อวันที่ 22 มิถุนายน 2556 อำเภอเมือง บ้านเขว้า คอนสวรรค์ เทพสถิต บำเหน็จณรงค์ บ้านแท่น ภูเขียว เกษตรสมบูรณ์ และคอนสาร จังหวัดชัยภูมิ จัดเมื่อวันที่ 24,25,28,29 มิถุนายน 2556 อำเภอกระสัง คูเมือง โนนสุวรรณ บ้านใหม่ไชยพจน์ นางรอง และพุทไธสง จังหวัดบุรีรัมย์ จัดเมื่อวันที่ 8,9 กรกฎาคม 2556 อำเภออินทร์บุรี พรหมบุรี บางระจัน และค่ายบางระจัน จังหวัดสิงห์บุรี จัดเมื่อวันที่ 12 กรกฎาคม 2556 ที่ผ่านมา

การอบรม 1 วันในแต่ละจังหวัด ภายหลังจากที่ผู้เข้าอบรมลงทะเบียนรับเอกสารประกอบการอบรม ด้วยหน้าตายิ้มแย้มแจ่มใส  จับจองที่นั่งและทำแบบทดสอบความรู้ความเข้าใจก่อนอบรม เมื่อทุกอย่างพร้อมแล้วVTR ความเป็นมาของบุหรี่ ถูกเปิดให้ครูทราบถึงจุดกำเนิดและการแพร่ระบาดของบุหรี่ที่มีมาตั้งแต่ก่อนสงครามโลกครั้งที่ 1 ซึ่งกว่าจะรู้ว่าบุหรี่เป็นอันตรายต่อสุขภาพก็เมื่อบุหรี่ได้แพร่กระจายเป็นแฟชั่นไปทั่วโลกแล้ว ไม่อาจที่จะใช้วิธีการใดวิธีการหนึ่งในการหยุดผลิตได้ทันที เพราะเม็ดเงินมหาศาลจากธุรกิจนี้คือแหล่งรายได้ให้กับรัฐบาล อย่างไรก็ตาม วิทยากรได้เน้นย้ำให้เห็นความสำคัญของครูในการควบคุมยาสูบเพราะครู คือบุคคลที่ใกล้ชิดกับเยาวชนซึ่งสามารถใช้ความเป็นครูในการสร้างเยาวชนไม่สูบบุหรี่ได้ นั่นเพราะครูคือผู้ชี้นำทางความคิด ให้รู้ถูกรู้ผิดคิดอ่านเขียน เมื่อคุณครูคือบุคคลสำคัญในภารกิจที่ยิ่งใหญ่นี้ วิทยากรจึงไม่รอช้า นำพาผู้เข้าร่วมอบรมได้ “รอบรู้เรื่องบุหรี่” ด้วยองค์ความรู้ที่ถูกต้อง ซึ่งวิทยากรได้นำเสนอข้อมูลต่าง ๆ ที่สลับกับการแลกเปลี่ยนประสบการณ์ซึ่งเป็นต้นทุนเดิมของคุณครู และช่วงสุดท้ายคือหัวใจของการอบรม นั่นคือแบ่งกลุ่มตามรายวิชาให้ช่วยกันระดมสมองว่า จะสอดแทรกเนื้อหาบุหรี่เข้าสู่รายวิชาที่สอนหรือกิจกรรมที่รับผิดชอบได้อย่างไร

ครูอนงลักษณ์ ศรีเวียงราช หนึ่งในวิทยากรจากเครือข่ายครูเพื่อโรงเรียนปลอดบุหรี่ จังหวัดขอนแก่น ได้ยกตัวอย่างรูปแบบการสอดแทรกเรื่องบุหรี่ผ่านเสียงหวาน ๆ ผ่านเสียงเพลง สรภัญญะ และผญา ซึ่งเป็นเอกลักษณ์พื้นบ้านของชาวอีสาน เพื่อชี้ให้คุณครูที่เข้าร่วมอบรมได้เห็นว่าสามารถนำสิ่งต่าง ๆ รอบตัวมาประยุกต์ใช้ได้อย่างลงตัว ส่วนครูวราภรณ์ หงส์ดิลกกุล วิทยากรอีกหนึ่งท่าน ได้นำเสนอแนวทางการสอดแทรกเรื่องบุหรี่ผ่านรูปแบบโครงงานที่สามารถนำไปประยุกต์ใช้ในเนื้อหาได้หลายวิชา และเพื่อให้ภารกิจของครูในเรื่องนี้เป็นเรื่องปกติในการเรียนการสอน มูลนิธิรณรงค์ ฯ จึงสนับสนุนสื่อรณรงค์และอุปกรณ์ต่าง ๆ ให้คุณครูทุกคนเพื่อให้พร้อมปฏิบัติการได้ทันทีในวันพรุ่งนี้เมื่อกลับถึงโรงเรียน ความกระตือรือร้น ความสนใจ  คำขอบคุณ คำกล่าวลาแบบไทย  คือภาพประทับใจที่ไม่มีวันลืมจากหัวใจของ “เครือข่ายครูเพื่อโรงเรียนปลอดบุหรี่”

จากการประเมินความสนใจและความพึงพอใจของคุณครูที่เข้าอบรม  รวมถึงการมีส่วนร่วมจากการเปิดเวทีซักถาม  การแลกเปลี่ยนกับวิทยากรระหว่างการบรรยายเป็นไปด้วยกัลยาณมิตร  คุณครูมีความรู้ ความเข้าใจเรื่องบุหรี่เพิ่มมากขึ้น มีความพร้อมที่จะสอดแทรกความรู้เรื่องบุหรี่  และมีบางโรงเรียนพร้อมที่จะขับเคลื่อนโรงเรียนให้เป็นโรงเรียนต้นแบบระดับจังหวัด

หลังจากจบการอบรม นับไปอีก 6 เดือน จะเกิดเวทีนำเสนอผลงานและถอดบทเรียน คงจะได้เห็นความหลากหลายของการสอดแทรกเรื่องบุหรี่ในรายวิชาต่าง ๆ ซึ่งจะเป็นต้นแบบให้คุณครูในโรงเรียนอื่น ๆ สามารถนำไปประยุกต์ใช้ได้

 

โดย ครูโกศล  ราษฎร์เหนือ
เครือข่ายครูเพื่อโรงเรียนปลอดบุหรี่จังหวัดขอนแก่น